EN 15085 Demiryolu araçları ve bileşenlerinin kaynaklı imalatı
Demiryolu sektörüne yönelik EN 15085 standardı DIN 6700 standart serisinin yerini almıştır. EN 15085 standart serisi demiryolu araçları ve parçalarının kaynakları için genel zorunlulukları içerir ve demiryolu imalatçılarının uluslararası pazardaki vizesi niteliğindedir.

Bu standart 18 Ağustos 2007 de CEN tarafından onaylandı ve bu standartla çelişkili DIN/BS gibi ulusal standartlar geri çekilmiştir. EN 15085-2 demiryolu araçları, parçaları ve alt montajların kaynaklı imalatını gerçekleştiren imalatçılar içindir. Dünya çapında Türkiyenin de içinde olduğu AB  demiryolu araçları ve parçalarını sağlayan üreticiler için zorunlu bir sertifikasyondur. 

BVA Belgelendirme EN 15085 standardı kapsamında EBA tarafından tanınan uluslararası geçerli sertifikasyon sürecini iş birliği yaptığı Akredite kuruluşlarla gerçekleştirmektedir. Uzman kaynak mühendisleri ile eğitim destekleri sağlamaktadır.

 

 

Sertifikalar EN 15085-2 detanımlanansertifikadüzeylerine(CL- certification levels)  dayalı olarak sınıflandırılır EN 15085-2 standardı 4. bölüme göre, bu sertifika seviyeleri kaynaklı birleştirmelerin ve alt grup ile alakalı kaynak performans sınıfına (CP)  bağlıdır. Sertifikasyon seviyeleriilgiliçizimde(EN 15085-3bakınız)belirtilmelidir.Buspesifikasyonyokluğunda, EN15085-2 yegöresertifikasyonseviyesinibaşvuruöncesitespit edilmelidir.

 

Sertifika seviyeleri ve karşıladığı düzeyler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

 

 

 

 

Uygulanabilir sertifikasyon seviyeleri (CL) için kaynaklı üreticinin gereklilikleri EN 15085-2 standardında verilmiştir. Ayrıntılı bilgi için bölüm 5 ve EN 15085-2 EK-C bakın.

EN15085serisiile ilgili olarak, kaynaklıüretici ENISO3834-2,  ENISO3834-3 ve ENISO3834-4gereklerineuygunluğunugöstermekzorundadır.

Sözleşme şartlarında varsa ölçme, muayeneve deneyekipmanlarınınKalibrasyonvedoğrulamakanıtıgereklidir(EN ISO3834-2bölüm16).

Kaynak üreticileri 5.1.2 maddesine, EN 15085-2 Ek C gereksinimlerine uyum sağlamalıdır. Kaynak Koordinatörü sayısı üreticinin boyutuna, üretim yaygınlığı ve taşeron sayısına bağlı olarak belirlenmelidir.

Kaynak koordinatörleri IIW/EWF (IWE /EWE, IWT/EWT, IWS/EWS) e göre yeterlilikleri yoksa kaynak sırasında deneyimlerini göstermek zorundadır.

Not: Daha fazla bilgi için bölüm 5.3.2 ye bakınız.

EN 15085-2 5.1.2 de kaynak koordinatörüne kimin vekâlet edeceği belirtilmiştir.

Kaynak koordinatörü firmanın çalışanı değil ise, EN 15085-2 nin 5.1.3 maddesine göre taşeronluk anlaşması yaptığı kaynak koordinatörü ile çalışmalıdır.

Taşeron kaynak koordinatörü için aşağıdaki şartlar gözetilmelidir.

·         Çalışma saatleri standartta belirtildiği gibi düzenlenerek anlaşma sağlanmalıdır.

ü Yapı imalatı esnasında kaynak koordinatörü, işin en az %50sinde bulunmalıdır.

ü Tamir ve bitirme işlerinde, imalat ölçütüne göre belirlenmelidir.

·         Üreticinin çalışmakta olduğu belgelendirme kuruluşunun taşeron kaynak koordinatörü olarak rol almaması uygundur.

·         Taşeron kaynak koordinatörünün 2den fazla firmaya hizmet vermesi uygun değildir. CL 4 seviye kaynak koordinatörleri üç firmaya kadar hizmet verebilirler.

 

 Kaynakçı/Kaynak Operatörü

Her kaynak prosesi, malzeme grubu, bağlantı tipi, ölçüsü için geçerli standartlara uygun olarak en az 2 kaynakçı bulunmalıdır.

Alın ve köşe kaynakları demir yolu araç yapımında yaygın olduğundan kaynaklı imalat firması BW ve FW kaynakçı yeterlilik test sertifikası vermelidir.

Kaynaklı imalatçı, yeterlilik testi kapsamında olmayan kaynak işleri için önceki kaynak testlerini kanıt olarak sunmalıdır.

EN 15085-2 5.1.4 bölümüne göre muayene personeli bulundurmak zorunludur.

Muayene sınıfları EN 15085-3 e göre CT 1 CT 2ye göre muayeneler gerekiyorsa, muayene personelinin varlığı EN 473 uyarınca gösterilmelidir.

Çalışma alanı, kaynak işinin doğru ve sürekli bir performans göstermesini sağlayacak boyut ve nitelikte olmalıdır.

EN 15085-2ye göre, CP Adan CP C3e kadar tüm kaynak performans sınıfları için EN ISO 15607 (EN ISO 15609ff, EN ISO 14555, EN ISO 1562) standardı kapsamında Kaynak Prosedürü Şartnamesi (WPS) gereklidir. Kanıtlar EN 15085-4 madde 4.1.4te açıklandığı gibi sağlanmalıdır.

 

Mevcut onaylı kaynak prosedürü şartnamesi geçerli olarak kalabilir.

 

Mevcut tecrübeye bağlı olan kanıt (EN ISO 15611) sadece CP C3 performans sınıfındaki kaynaklara uygulanır.

 

 

 

Kaynak üreticisi tarafından tanınan kaynak koordinatörleri kaynakçı yeterlilik testlerini organize etme, değerlendirme ve yönetme, üretim kaynağı testlerini kabul etme ve kaynak prosedürü şartnamelerinin onayına yönelik denetim ve kontrolleri yönetme konularında yetkilendirilir.

Şartlar:

·         Kaynak koordinatörleri denetimde ispatlı ve uygun teknik bilgiye ve beceriye sahip olmak zorundadır.

·         Bu sorumluluklar için dikkate alınan Kaynak koordinatörleri EN 15085-2 kapsamında sertifikaya sahip olmalıdır.

CL 1 ve CL 2 sertifika seviyelerinde yarı mamul olarak kullanılan boyuna kaynaklı boruların (HF ve LB kaynak prosedürleri ile) üretimi için üreticinin yeterliliği gereklidir.

EN 15085-2 kapsamında sertifikalandırma yerine, aşağıda belirtilen sertifikalardan biri kabul edilebilir:

·         EN ISO 15614 kapsamında kaynak prosedürü yeterliğini içeren EN ISO 3834-2 Sertifikası

·         Bina Ürünleri Rehberi, sistem 2+, kapsamında belgelendirme

·         AD 2000 W0 kodu kapsamında belgelendirme

CL 1 seviyesinde yalın üretim, birbirine özdeş montaja hazır çok parçalı kısımların tam mekanize kaynak işlemi ile üretilmesidir. EN 15085-2 kapsamındaki sertifika montaja hazır çok parçalı kısım ve kaynak prosedürü şartnamesi ile sınırlandırılmalıdır.

EN 15085-2 gerekliliklerine rağmen, B yeterlilik seviyesinden sorumlu bir kaynak koordinatörü bu amaç için onaylanabilir.

Denetim ve doğrulama ölçümleri  ile ilgili detayla üzerinde üretici belgelendirme kuruluşu ile anlaşılmalıdır, kısa bir doğrulama aralığında (6 ay) karara varılabilir.

Montaja hazır parçalar üzerinde bitirme kaynağı için CL 1 seviyesinde belgelendirme için, üretici testlerle ve denetimlerle garanti edilen özellikleri ve gerekli döküm kalitesini ispat etmek zorundadır. Değerlendirme kriterleri (kaynak performans sınıf gibi) ve denetim prosedürleri (kaynak denetim sınıfı gibi) kaynak koordinatörü tarafından belirlenmelidir.

Kaynak koordinatörü EN ISO 14731 kapsamında belgeli bir mühendis de olabilir.

Kaynakçının el becerisi uygun olarak dokümante edilmiş bir kaynak üretim testi ile gösterilebilir.

Sürtünme ile Kaynak uygulaması için aşağıdakiler uygulanır:

 

·         Süreç No: 43 EN ISO 4063e göre, taslak 2008-03

·         Malzemeler: Alüminyum ve alüminyum alaşımları

·         Boyutlar: EN 15085-4 madde 4.1.4 kapsamında kaynak üreticisinde var olan kaynak prosedürü şartnameleri kanıtına yönelik tüm boyutlar

·         Kalite Gereklilikleri: EN 15085-3e göre CP A ve CP C2 kaynak performans sınıfları.

·         Denetimin Kapsamı: EN 15085-5, Tablo 1 gereklilkleri.

·         İşlemsel Önkoşullar:

-          EN 15085-2e göre sertifika: Belgelendirme seviyesi CL 1.

-          Kaynak Koordinatörü: EN 15085-2e göre Seviye A; sadece sürtünme ile kaynak yapan üreticiler için B yeterlilik seviyesinde bir kaynak koordinatörü onaylanabilir.

Ø  EN 970e göre görsel kontrol

Ø  EN 1435e göre radyografi

Ø EN 910e göre teknolojik bükme testi

Ø Makro-kesit.

 

Prensip olarak EN 15085-3 tablo 2 ve 3e göre seçme kriterleri uygulanır. Bununla birlikte, aşağıdaki tanımlamalara riayet edilir:

a-    İzin verilen kaynak şekilleri

 

b-    CT Kaynak Kontrol Sınıfının Tahsisi

Malzeme şartları dikkate alınarak (çatlamaya meyleden malzemeler) farklı bir tahsise karar verilebilir; mesela, CEN ISO/TR 15608 göre grup 11 çelikler için: CP C2 (%100 VT + %10 yüzey testleri).

 Belgelendirme Prosedürü ve Doğrulama

Kaynak üreticilerini belgelendirme ile ilgili prosedür EN 15085-2 bölüm 6da anlatılmıştır. Üretici belgelendirme kuruluşu kaynak üreticilerinin EN 15085 seri standart gerekliliklerini karşıladığını göstermek amacı ile denetlemek ve doğrulamak zorundadır. Taşeronlar için DVS 1617 uygulama kodu ilgili bilgileri içermektedir.

Denetimler EBA tarafından tanımlanan Belgelendirme Kuruluşları tarafından gerçekleştirilir. EBA, Almanyada tanımlanan üretici belgelendirme kuruluşlarının listesini tutmaktadır. Belgelendirme kuruluşları Ray Taşıtları Çevrimiçi Kayıt birimine dâhil olmak zorundadır.

EN 15085-2ye göre tren yolu araçlar ve bileşenleri kaynağı ile ilgili belgelendirme başvurusu BVA Belgelendirmeden temin edilmelidir. 
EN 15085-2ye göre yapılan bu başvuru ile kaynak üreticisi belgelendirme kapsamını (kaynak süreci, boyutlar ve CEN ISO/TR 15608e göre malzeme grupları) tanımlar.

Belgelendirme prosedüründe kaynak üreticisi kaynakçı yeterlilik testlerini, kaynak prosedürü şartnamesini ve üretim kaynak testlerini sunabilmelidir.

Belgelendirme sürecinin sonraki aşaması denetimdir.